Παθήσεις Ωχράς

Παθήσεις Βυθού

Τι είναι η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδος;

Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδος (ΗΕΩ) είναι η κύρια αιτία μη ανατάξιμης σοβαρής απώλειας της όρασης. Η συχνότητα εμφάνισης της εκφύλισης αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας.

Οι δύο κύριοι τύποι της ΗΕΩ είναι οι εξής:

  • Η ατροφική (μη εξιδρωματική – ξηρού τύπου), η οποία εξελίσσεται αργά και αντιστοιχεί στο 90% των περιπτώσεων των ασθενών με ΗΕΩ.
  • Η εξιδρωματική (υγρού τύπου), η οποία είναι καταστροφική και σε μερικές περιπτώσεις η κεντρική όραση μπορεί να χαθεί μέσα σε λίγες ημέρες.

Συμπτώματα:

  • Μεταμορφοψία (παραμόρφωση)
  • Θολή όραση
  • Κεντρικό σκότωμα (ο ασθενής βλέπει μόνιμα ένα σκοτεινό σημείο στο κέντρο)
  • Μείωση οπτικής οξύτητας

Διάγνωση

  • Έλεγχος της οπτικής οξύτητας
  • Δοκιμασία με πίνακα Amsler
  • Εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία
  • Εξέταση του βυθού υπό μυδρίαση
  • Φλουοροαγγειογραφία

Θεραπεία

  • Anti-VEGF ενέσεις
  • Laser φωτοπηξία σε παραωχρικές μεμβράνες
  • Χειρουργική παρεκτόπιση εκτεταμένων υποωχρικών αιμορραγιών

Τι ακριβώς είναι η οπή ωχράς κηλίδας;

Η οπή ωχράς κηλίδας είναι ουσιαστικά μια αμφιβληστροειδική ρήξη, συγκεκριμένα στην περιοχή της ωχράς. Η πάθηση οδηγεί σε απώλεια της κεντρικής όρασης και αφορά μεγάλες ηλικίες, αφού συνήθως παρουσιάζεται μετά το 60ο έτος της ηλικίας.

Για την αντιμετώπιση της οπής της ωχρά κηλίδας απαιτείται χειρουργική επέμβαση (υαλοειδεκτομή), όμως σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει η πιθανότητα να ιαθεί και αυτόματα. Η έλξη που ασκείται στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, στην περιοχή γύρω από την ωχρά είναι η κυρίαρχη αιτία πρόκλησης της πάθησης.

Αυτή η έλξη είναι δυνατόν να προκαλείται από την πρόσφυση του υαλοειδούς πάνω στον αμφιβληστροειδή, από μεμβράνες που αναπτύσσονται πάνω στον αμφιβληστροειδή (επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη) ή από συμφύσεις μεταξύ υαλοειδούς και αμφιβληστροειδή (υαλοειδο-αμφιβληστροειδική έλξη).

Κάποιοι από τους παράγοντες κινδύνου για την πρόκληση της οπής της ωχράς είναι: υψηλή μυωπία, οίδημα ωχράς, φλεγμονές υαλοειδούς, φλεγμονές αμφιβληστροειδούς ή ένας τραυματισμός του βολβού.

Συμπτώματα:

Τα κύρια συμπτώματα της πάθησης είναι όπως προαναφέρθηκε η απώλεια της κεντρικής όρασης, κεντρικό σκότωμα με παραμόρφωση αντικειμένων. Η σχετική εξέταση που πραγματοποιείται είναι η φασματική οπτική τομογραφία συνοχής (Spectral Optical Coherence Tomography ή S-OCT) με διαστολή της κόρης (μυδρίαση), όπου συνήθως παρατηρείται απώλεια αμφιβληστροειδικών στοιβάδων. Η φλουοροαγγειογραφία επίσης μπορέι να δώσει χρήσιμα συμπεράσματα.

Τι είναι το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας;

Το διαβητικό οίδημα ωχράς κηλίδας (ΔΟΩ) εμφανίζεται όταν υγρό συσσωρεύεται στις στιβάδες του αμφιβληστροειδή χιτώνα και συγκεκριμένα στην περιοχή της ωχράς κηλίδας. Αυτή η συλλογή υγρού συμβαίνει λόγω μιας τοπικής διαταραχής του τοιχώματος των αγγείων με αποτέλεσμα την αυξημένη διαπερατότητα τους.

Το ΔΟΩ μπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε φάση εξέλιξης της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και είναι μια από τις σημαντικότερες αιτίες μείωσης της οπτικής οξύτητας των διαβητικών ασθενών (προσβάλλει περίπου το 30% των ατόμων που πάσχουν από διαβήτη για πολλά χρόνια).

Η οπτική δυσλειτουργία λόγω ΔΟΩ ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο αλλά και τη διάρκεια του διαβήτη και αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα με θεραπευτική αγωγή, σε 20% – 30% ασθενών παρατηρείται ήπια απώλεια όρασης. Με την κατάλληλη θεραπεία το οίδημα υποχωρεί, ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις ανθεκτικές σε κάθε μορφή θεραπείας. Από διάφορες μελέτες προκύπτει ότι περίπου το 0,6% του γενικού πληθυσμού πάσχει από οίδημα της ωχράς κηλίδας.

Τύποι διαβητικού οιδήματος ωχράς:

  • κυστεοειδές
  • διάχυτο
  • ισχαιμικό
  • μη ισχαιμικό

Αίτια & παράγοντες κινδύνου:

  • διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
  • αυξημένα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης
  • αρτηριακή υπέρταση
  • υπερλιπιδαιμία
  • διαβητική νεφροπάθεια
  • κάπνισμα
  • θρόμβωση φλέβας αμφιβλήστροειδή
  • διάρκεια διαβήτη
  • ραγοειδίτιδες
  • ηλικία
  • μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια

Συμπτώματα:

  • θολή / ασταθής όραση / μυγάκια
  • διπλωπία
  • παραμόρφωση εικόνας
  • μείωση της ευαισθησίας στην αντίθεση (contrast sensitivity)
  • φωτοφοβία
  • διαταραχές στη χρωματική αντίληψη
  • σκοτώματα (ελλείμματα του οπτικού πεδίου)

Αντιμετώπιση του διαβητικού οιδήματος της ωχράς

Οι κυριότερες τεχνικές για την αντιμετώπιση της πάθησης είναι:

  • φωτοπηξία του αμφιβληστροειδή με laser (photocoagulation laser) όπου δέσμη laser κλείνει τις διαρροές στα αιμοφόρα αγγεία, αποτρέποντας την είσοδο του υγρού στην ωχρά κηλίδα.
  • ενδοϋαλοειδική εγχυση (ένεση) anti-VEGF παράγοντα μέσα στο μάτι. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία ενέσεων πρέπει να παρακολουθούνται για την εξέλιξη της οπτικής οξύτητας.
  • χειρουργική επέμβαση υαλοειδεκτομής (βιτρεκτομής) στην περίπτωση που επιαμφιβληστροειδική μεμβράνηή υαλοαμφιβληστροειδική έλξη συμβάλλουν στην πρόκληση οιδήματος.

Υαλοειδές είναι το τμήμα μεταξύ του κρυσταλλικού φακού του ματιού και του αμφιβληστροειδούς. Με την ηλικία το υαλοειδές εκφυλίζεται, ρευστοποιείται και μπορεί να ξεκολλήσει από το πίσω μέρος του ματιού. Αυτό ονομάζεται οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς. Είναι μία πολύ συχνή και συνήθως αβλαβής κατάσταση.

Συμπτώματα:

  • Φωτοψίες
  • Μυϊοψίες

Συμπτώματα που μπορούν να δείξουν ένα σοβαρότερο πρόβλημα είναι:

  • Ξαφνική μείωση της όρασης μαζί με τις λάμψεις και τα μυγάκια
  • Πέπλο ή κουρτίνα που εμποδίζουν μέρος ή όλη την όραση
  • Ξαφνική αύξηση του αριθμού των μυϊοψιών (μυγάκια)

Διάγνωση:

Εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία και βυθοσκόπηση υπό μυδρίαση για τη διαπίστωση της ύπαρξης ρωγμών αμφιβληστροειδούς.

Θεραπεία:

  • Δεν ενδείκνυται κάποια φαρμακευτική αγωγή.
  • Περιχαράκωση με Argon Laser [εάν κατά την εξέταση βρεθούν ύποπτες περιοχές της περιφέρειας του αμφιβληστροειδούς (εκφυλίσεις – οπές – ρωγμές) τότε μπορεί να γίνει προφυλακτικό Argon Laser φωτοπηξία για την αποφυγή της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς (RD)].